Çevre ve ekoloji kavramları kapsamında ideolojik yaklaşımlar ve sanat

Abstract

Tarih boyunca günün sosyal, politik ve ekonomik koşullarına göre şekil alan sanat, dönemin koşullarını yansıtmakla kalmamış, sergilediği eleştirel tutumla birçok şeyi değiştirmiştir. Toplumsal sorunlara kısa ve uzun vadede çözüm bulmaya ya da farkındalık uyandırmaya çalışan sanat, doğayı ve bütün insanlığı tehdit eden ekolojik sorunlardan uzak kalmamıştır. Değişen ekonomik ve politik çerçevede, bu sorunlarla başa çıkmaya çalışan sanat ve sanatçı, yeni sanatsal akımların doğuşuna yol açmıştır. Çevreye ve ekolojiye duyarlı ideolojik yaklaşımlardan ilham alan bu sanat akımları, farklı süreçlerde ve ideallerde gelişmiştir. Benzer duyarlılığı taşıyan sanatçılar arasında, farklı yöntemler benimseyenler olmuştur. İnsan kaynaklı ekolojik felaketleri ele alan sanatçılar akımlara bağlı kalmadan çevre sorunlarına ve ekolojik sorunlara olan tepkilerini göstermiştir. Çevre sorunlarını ve ekolojik sorunları, ideolojik yaklaşımlar ve sanat çerçevesinde değerlendiren tezde, sanatın sorunlara karşı izlediği yollar ve ortak amaçları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu amaçların farkındalık yaratmak ve/veya ekolojik dengenin yeniden kurulması temeline dayandığı sonucuna ulaşılmıştır. Söz konusu olan amaçların, gerçekleşme ihtimalleri ve bunların nedenleri değerlendirilmiştir. Çevre ve ekoloji odaklı akımların ve doğrudan ekolojik felaketlere tepki veren sanatın farklı etkiler yarattığı görülmektedir. Son olarak, sanatın bu amaçlar doğrultusunda daha etkili olabilmesi için çözüm önerisi getirilmiştir. Sanatın siyasi ideolojilerle doğrudan ve dolaylı ilişkisini ve sanatın ekolojik felaketlere nasıl tepki verdiğini ortaya koymak amacıyla yazılan tezde, geniş kapsamlı bir araştırma yapabilmek amacıyla literatür araştırma ve belge tarama yöntemleri kullanılmıştır.