Ekonomik Kalkınma Sürecinde, Türkiye'de Sağlık Sektörü ve Harcamaları

Abstract

Sağlık sektöründeki harcamalar çalışma gücünü koruyarak ve sağlık ile ilgili sorunları azaltarak gelecekteki sağlık harcamalarından tasarruf sağlamaktadır. Bu şekilde de ekonomik kalkınmaya katkı sağlamaktadır. Bir ülkede ekonomik kalkınma ile sağlık düzeyindeki göstergeler arasında olumlu bir ilişki bulunmaktadır. Bu nedenle ülkeler de sağlık düzeyinin yükseltilmesine yönelik politikalara daha fazla önem vermektedir. Sağlık harcamalarının artması ve ekonomik kalkınmada beşeri sermayenin ön plana çıkması sağlık sektörünün ekonomi üzerindeki öneminin artmasına yol açmıştır. Sağlık düzeyi gelişmiş olan bir toplumun beşeri sermayenin gelişimini ve verimini arttıracağından ülke kalkınmasında olumlu yönde katkı sağlamaktadır. Geçmişten günümüze denk uygulanan kalkınma planları içerisinde de sağlık sektörüne yönelik politikalar yer almaktadır. Türkiye'de sağlık reformu ve sağlık politikaları her dönem gündemde olmuş bir konudur. Bu reformların en sonuncu ve kapsamlı olanı Sağlıkta Dönüşüm Programıdır. Sağlıkta Dönüşüm Programı sağlık sisteminin tüm alanlarında yaygın ve ciddi değişiklikler öngören bir içeriğe sahiptir. Ekonomik kalkınma sosyo-kültürel, yapısal, kurumsal gibi birçok alanda gelişmeyle birlikte insani gelişmeyi de kapsamaktadır. Bir ülkede sağlık harcamalarının yetersizliği o ülkedeki bireylerin yaşamlarını zorlaştırmaktadır. Aynı zamanda insani gelişmeyi dolaylı olarak etkileyen sağlık harcamalarının yetersiz kalması ülkelerin insani gelişmesini de güçleştirmektedir. Bu çalışmada sağlık sektörünün ekonomik kalkınma üzerindeki etkileri ve ekonomik kalkınmanın da sağlık sektörü üzerindeki etkileri açıklanmaktadır. Sağlık hizmetleri ve sağlık harcamalarındaki artışın nedenleri ile sağlık sektörü ve ekonomik kalkınma ilişkisi teorik olarak incelenmektedir. Çalışmada aynı zamanda Türkiye' deki kalkınma planları ve Sağlıkta Dönüşüm Programı ele alınmaktadır. Sağlıkta Dönüşüm programı hayata geçirildikten sonra yaşanılan değişiklikler, sağlık harcamalarının kalkınma ile insani gelişme düzeyi arasındaki ilişkisi incelenmektedir ve son yıllarda yaşanılan pandemi sürecinin Türkiye ekonomisi üzerindeki etkileri değerlendirilmektedir. Türkiye ile OECD ülkelerinin sağlık sektöründeki harcamaları karşılaştırılmıştır.